U leest het goed; deze blog gaat over mijn ervaringen als vrouw van een accountant. De afgelopen jaren was ik als ‘vrouw van’ toeschouwer en soms ook klankbord bij mijn man in actie als accountant.
Als u mij jaren geleden had gevraagd of ik met een accountant zou trouwen had ik vast ‘nee’ gezegd. Want het beeld dat ik had was dat accountants saaie figuren zijn die alleen in getallen kunnen praten en een dasspeld dragen. Ik neem een risico om dit vooroordeel en beeld voor deze lezersdoelgroep hardop uit te spreken; want dat kan mij natuurlijk niet in dank afgenomen worden. (Ter nuance: dit beeld is ontstaan in de periode dat ik de NBA alleen associeerde met een basketbal-organisatie in Amerika).
Het goede bericht is dat het in de praktijk toch anders is; een groot deel van de accountants die ik naast mijn man heb gesproken zijn mensen die avontuurlijker zijn ingesteld, sociaal zijn en doorgaans geen dasspeld dragen.
En toch… betrap ik ons er op dat er vakjargon van accountants onze relatie in sluipt. Een van de eerste uitspraken die is blijven haken is: vertrouwen is goed, controle is beter. Deze uitspraak illustreert de rol die mijns inziens een accountant past. Enerzijds het vertrouwen hebben in de toelichting van de klant op de omstandigheden van de organisatie en toelichting op de cijfers, maar uiteindelijk gaat het om de controle van de cijfers. In mijn werk in de welzijnssector draai ik liever de uitspraak om; controle is goed, vertrouwen is beter. In je relatie (zelfs met een accountant… ) lijkt mij dat ook een gezondere insteek!
Uit een (niet representatieve) steekproef onder accountants is mij opgevallen dat het lastig is om een duidelijke uitspraak te doen op een eenvoudige vraag. Het lijkt er op dat accountants ook in privésituaties vooral niet te veel zekerheid willen geven. Bijvoorbeeld: ‘Ben je vanavond met etenstijd thuis?’ Antwoord: ‘Met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid ben ik op tijd’. Ontzettend lief dat er bereidheid is om op tijd te willen zijn. Natuurlijk snap ik dat het vooraf soms lastig in te schatten is of het werk op tijd klaar is en of het verkeer mee zit. Maar uiteindelijk heb ik als partner alleen behoefte aan duidelijkheid en zekerheid; red je het wel of niet om op tijd thuis te zijn? Waar komt deze zorgvuldigheid en dit voorbehoud in formulering vandaan? Is het de angst dat er ‘klacht en tuchtrecht’ toegepast moet worden als mijn partner(de accountant) per ongeluk toch wat later thuis is…?
Maar los van deze beroepsdeformatie in de communicatie, heb ik stiekem wel bewondering voor de accountant. Accountant zijn vraagt integriteit, objectiviteit, vakbekwaamheid, zorgvuldigheid en vertrouwelijkheid.1 Daarnaast vraagt het ook flexibiliteit, bereidheid om in de winter/voorjaar vaak extra uren te werken en communicatieve vaardigheden.
Vanuit mijn optiek is er de afgelopen jaren veel meer aandacht gekomen voor communicatieve vaardigheden; ik hoor dat er verplichte communicatietrainingen zijn en dat communicatie een vast onderdeel is van de studie. Als toeschouwer van de accountantspraktijk vind ik dit een mooie ontwikkeling; want een accountant in opleiding is gemotiveerd om vanuit maatschappelijk belang bedrijven te controleren en wet- en regelgeving toe te passen. Maar haalt een accountant alles uit de controle als deze alleen de cijfers ziet? Geeft de toelichting van de organisatie ‘kleuring aan de cijfers’? Welke vragen worden er gesteld? Wat zijn de juiste vragen? Hoe vraagt men door? Dit is een vaardigheid die bij een deel van de accountants moet groeien en ontwikkelen om een nóg betere accountant te zijn.
Ik schrijf mijn blog in het algemeen belang; een knipoog naar het vak van accountant, maar met bewondering en waardering voor de accountant! Hoewel het niet altijd wordt gezien vanuit de maatschappij, levert een accountant een bijdrage aan het vertrouwen in het maatschappelijk verkeer. Ik, burger en consument, krijg (of behoud) vertrouwen in bijvoorbeeld goede doelen, MKB en andere sectoren als ik weet dat de accountant een goedkeurende verklaring heeft gegeven. Via deze weg: dank voor de rol van accountants hierin!
Tja, en als partner van een accountant kan je soms ook misbruik maken van het vakjargon van de accountant.
Als je net gewinkeld hebt bijvoorbeeld zeg je gewoon: ‘Ik heb vanmiddag gewinkeld, maar wees niet bang; mijn uitgaven waren niet materieel ten opzichte van het saldo op jouw creditcard (…).
Dan de test voor de accountant: check je hierna het saldo of niet: controle is goed, vertrouwen is beter…. Of toch andersom?
En in dit kader: in 2019 is het verplichte PE onderwerp van de NBA Fraude. Ik ben benieuwd of bij deze training ook ingegaan wordt op creditcardfraude. Ter detectie en preventie van shopexcessen?
Annet Zwaneveld
P.S. 1: Een relatie aan gaan met een accountant is een risico. Wel een aanvaardbaar risico.
P.S. 2: Speciaal voor de aanstaande zomervakantie, voor alle partners van accountants: een check of jouw accountant wel voldoende klaar is voor de vakantie.
Een gedreven accountant kan soms moeilijk omschakelen van ‘werkfocus’ naar ‘vakantiestand’. Daarom heb ik een ‘accountantsbingo’ ontwikkeld. Als alle termen op 1 avond worden aangekruist, is de accountant nog niet in vakantiestand.
———————————————( knip uit en neem mee als autobingo …)———————————————
| Jaarrekening | NBA | Kwaliteit |
|---|---|---|
| Risico’s | Materieel | COS |
| Klant | Fraude | AFM |
| Vertrouwen is goed, controle is beter | Mitigeren | Aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid |
1) Voor de niet-accountants lezers van dit blog: fundamentele beginselen waaraan de accountant zich moet houden.
Annet Zwaneveld, 8 juli 2019
